Toetsing betekent niet dat een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), na toetsing, volledig en betrouwbaar is of daartoe (dwingend) leidt. Dat concludeert de Inspectie SZW in het rapport “Stelselonderzoek Toets de Toetser aan toetsing RI&E”, dat is gepubliceerd.
Een toetsing van de RI&E is bedoeld om, onafhankelijk van de werkgever, te bepalen of de RI&E volledig en betrouwbaar is. Naar aanleiding van het onderzoek concludeert de ISZW dat toetsing niet in alle gevallen leidt tot een volledige en onbetrouwbare RI&E. Ook is de ISZW van oordeel dat het het certificaat niet altijd de kwaliteit van de toetsing borgt. Verder is er kwaliteitsverschil tussen toetsingen verricht door een certificaathouder en een niet-certificaathouder.
De Inspectie SZW signaleert verder dat de werkgever, voor de borging van de kwaliteit van de RI&E inclusief het Plan van Aanpak, niet zondermeer kan vertrouwen op de (bijdrage van de) toetsing en daarmee op de borging van het persoonscertificaat arbokerndeskundige (AKD).
Van de geënquêteerde werkgevers ervaart 28 procent de RI&E en de toetsing ervan als een log instrument en een papieren tijger. En omdat de definitie van het begrip ‘toetsen’ en de eisen aan het geleverde product (de toetsing) niet beschreven zijn vragen geïnterviewden zich af: Wat is nu “toetsen”?, aldus de inspectie.
Kwaliteit
Als het gaat om de kwaliteit van de getoetste RI&E in de praktijk stelt de ISZW:
- Driekwart van de getoetste RI&E’s in de (niet representatieve) steekproef is niet volledig en/of betrouwbaar na toetsing.
- Van de afgegeven bewijzen van toetsing (n=77) zijn er 50 die een positief oordeel bevatten afgegeven door de toetser (als in voldoet aan wet- en regelgeving) terwijl in de praktijk blijkt dat in 36 van die 50 gevallen dit niet het geval is. Er is dan sprake van een vals positief oordeel.
- Bij 27 van die 36 gevallen betreft het een (vals positief ) oordeel van een gecertificeerde AKD-er. Ten opzichte van het totaal ‘niet in orde’ bevonden getoetste RI&E’s (n=56) is dat bijna de helft (27 van de 56).
- De kwaliteit van door gecertificeerde AKD-ers getoetste RI&E’s is beter dan toetsingen verricht door andere typen toetsers (Bedrijfsartsen en onbevoegden).
- De kwaliteit van toetsingen door gecertificeerde AKD-er is groter indien de toetsing een gevaarsaspect betreft dat valt binnen de scope van het eigen certificaat (type kerndeskundigheid als HVK, Arbeidshygiëne of A&O). Toetsing door een gecertificeerde AKD-er op gevaarsaspecten vallend buiten de eigen kerndeskundigheid draagt negatief bij aan de kwaliteit.
Signalen en aanbevelingen
De signalen en aanbevelingen die de inspectiedienst heeft opgesteld zijn:
Signalen
- Een toetsing betekent niet dat de RI&E, na toetsing, volledig en betrouwbaar is of daartoe (dwingend) leidt.
- Het certificaat arbokerndeskundige levert een bevorderende kwalitatieve bijdrage aan de getoetste RI&E en deze bijdrage is groter als de toetsing betrekking heeft op gevaarsaspecten die vallen binnen de eigen kerndeskundigheid (Veiligheidskunde, Arbeidshygiëne, arbeid& Organisatiedeskundigheid).
- In de steekproef van 77 getoetste en door de inspecteur beoordeelde RI&E’s hebben we ook, weliswaar reactief, gesignaleerd dat, als het gaat om de kwaliteit van toetsing, de bedrijfsartsen het minst goed presteren. Een verdiepend onderzoek naar de bijdrage van de BA aan de kwaliteit van de getoetste RI&E lijkt op z’n plaats.
- N=14 van de 77 getoetste RI&E’s blijkt getoetst te zijn door een onbevoegde. Ongeacht of de betreffende RI&E nu wel/niet in orde, het is een zorgelijk signaal. Immers, onbevoegd toetsen is een overtreding van de wet.
Aanbevelingen
- Het reeds ingezette toezicht op de toetsresultaten en (oordelen in) bewijzen van toetsing in relatie met de aangetroffen inspectiepraktijk voortzetten. Dit ook om het aantal onrechtmatige toetsingen vanuit die kant tegen te gaan.
- Omdat toch nog driekwart van de getoetste RI&E’s niet volledig en/of betrouwbaar is en wordt is het wenselijk in te zetten op het vergroten van kennis en kunde over deze volledigheid en betrouwbaarheid van de RI&E bij de bevoegd toetsers
- Het matige presteren van de bedrijfsartsen, als bevoegd toetser, op de toetsingen in deze steekproef is een zorgelijk signaal. Een representatief en verdiepend onderzoek naar het aandeel aan toetsingen door de bedrijfsartsen en de bijdrage van de bedrijfsarts aan de kwaliteit van de getoetste RI&E is aan te bevelen.
Geselecteerde RI&E’s
Voor het onderzoek zijn 81 RI&E’s aangeleverd door inspecteurs. Hiervan zijn 77 ingevulde en getoetste en beoordeelde RI&E’s geanalyseerd. Als bij analyse bleek dat het alsnog om een erkende Branche-RI&E ging of de RI&E niet getoetst was, is de zaak uit de selectie gehaald omdat deze RI&E’s vooraf, als instrument, worden getoetst. In de selectie zijn alleen RI&E’s van bedrijven meegenomen waarvoor een toetsverplichting gold:
- Bedrijven met meer dan 25 werknemers.
- Bedrijven met minder dan 25 werknemers die geen gebruik maakten van een erkende Branche RI&E en deze dus regulier hadden laten toetsen volgens artikel 14, eerste lid onder a van de Arbeidsomstandighedenwet.
Bron:
ISZW
SDU HSE
Deze informatie is verstrekt door het online platform Sdu HSE. Hier vind je wet- en regelgeving, jurisprudentie en praktische tools. Honderden veiligheidsprofessionals maken al gebruik van Sdu HSE. Wil jij ook ervaren wat Sdu HSE voor jouw organisaties kan betekenen? Vraag dan een gratis demo aan.
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.