OM eist maximale boete voor explosie Shell Moerdijk

JURIDISCH – Het Openbaar Ministerie eiste dinsdag in de rechtbank in Den Bosch drie keer de maximale boete van 830 duizend euro voor de explosie bij Shell Moerdijk in 2014 en 250 duizend euro voor de gaswolk die ontsnapte tussen november 2015 en januari 2016. De totale geëiste boete komt daarmee op 2.680.000 euro. De zitting gaat donderdag verder. Daarna zal de rechtbank laten weten wanneer ze uitspraak zal doen.

Het OM verwijt Shell Nederland Chemie dat het bedrijf er niet alles aan heeft gedaan om de explosie van de fabriek in Moerdijk op 3 juni 2014 te voorkomen, dan wel de gevolgen beperkt te houden. ‘Hierdoor hebben zij werknemers en de omgeving in gevaar gebracht’, aldus de officier. ‘Zij zijn door het oog van de naald gekropen. Dat het niet is uitgelopen op een ramp is niet de verdienste van Shell, maar simpelweg geluk. Immers, de brokstukken zijn de “goede” kant opgeblazen. Het had ook heel goed anders kunnen zijn.’ Daarnaast verwijt het OM het bedrijf dat ze niet alles heeft gedaan om tussen 21 november 2015 en 27 januari 2016 de ontsnapping van bijna 28 ton Ethyleenoxide te voorkomen.

Explosie

De explosie vond plaats op 3 juni 2014 omstreeks 22:48 uur in één van de fabrieken van Shell in Moerdijk. De explosies werden gevolgd door een grote brand met veel rookontwikkeling. Delen van de fabriek werden door de kracht van de explosies honderden meters weggeslingerd. Twee werknemers raakten gewond. Drie andere werknemers waren juist aan het roken in een rookhok en drie andere werknemers hadden de locatie net verlaten om te gaan eten. Uit strafrechtelijk onderzoek dat werd uitgevoerd door de Politie en de opsporingsdienst van de Inspectie SZW blijkt dat de explosies plaats vonden tijdens het opstarten van de fabriek na het plaatsen van een nieuwe katalysator.

Veiligheidsrisico’s

Volgens het OM heeft Shell de veiligheidsrisico’s van de herstart na de katalysatorwissel, van te voren onvoldoende onderzocht en onderkent. Daarnaast zou Shell volgens het OM de eigen veiligheidsprocedures niet allemaal hebben doorlopen.

Werkinstructie

De explosie is vermoedelijk ontstaan door reacties van stoffen in de katalysator. Daar komt bij dat de koeling niet vloeiend verliep, waardoor een snelle temperatuurstijging in een reactorvat ontstond, een zogenoemde ‘runaway’. In de werkinstructie was niet omschreven hoe snel de temperatuur mocht stijgen, waardoor de dienstdoende werknemers de ontstane problemen niet herkenden. Er zou daarnaast onvoldoende drukbeveiliging aanwezig zijn geweest.

Risicobeheersing

Shell heeft volgens het OM de risico’s van wijzigingen in installaties, processen en procedures niet onderkend en beheerst. Daarnaast zou Shell ook niet alle beschikbare kennis en onderzoek hebben benut om de eventuele risico’s in kaart te brengen. In een soortgelijke fabriek van Shell in het buitenland, hadden zich al problemen voorgedaan bij een herstart. Die problemen zouden niet goed zijn onderzocht.

Herstart

Daarnaast waren er volgens het OM meer werknemers in de fabriek als noodzakelijk tijdens een risicovolle procedure als een herstart. Door de stapeling van onvolkomenheden heeft Shell volgens het OM de aanmerkelijke kans aanvaard dat het mis zou lopen.

Gaswolk

Tussen november 2015 en februari 2016 ontsnapte een grote hoeveelheid etheenoxide ‘zonder dat iets of iemand dat opmerkt’. Het OM vindt ‘alleen dat al kenmerkend voor het gebrek aan awareness en kwaliteit bij Shell’.

Onderhoud

Het incident gebeurde na een onderhoudsbeurt aan een fabriek van Shell, zo blijkt uit onderzoek. Per abuis zouden twee afsluitkleppen open zijn blijven staan. ‘Ook bij dit incident was Shell zich onvoldoende bewust van de milieu risico’s.’ De gehanteerde procedures waren volgens het OM niet goed genoeg, werden niet nageleefd en gecontroleerd en zouden bovendien niet of onvoldoende op elkaar afgestemd zijn geweest.

Risicobedrijf

Shell is een bedrijf dat zich bevindt in de zwaarste categorie van risicobedrijven, aldus het OM. ‘Een bedrijf waar veiligheid de standaard zou moeten zijn.’ Uit het dossier komt volgens het OM een beeld naar voren van een organisatie die ‘onvoldoende kritisch is, die niet luistert of onderzoekt, die niet verder vraagt’.

Bron: Openbaar Ministerie

Meer informatie over explosieveiligheid en veiligheid?
Ga naar Sdu HSE. Heeft u nog geen abonnement op Sdu HSE en bent u nieuwsgierig naar dit online platform? Vraag hier een gratis demo aan!

Filed Under: Arbeidsmiddelen en machineveiligheid, Gevaarlijke stoffen, Nieuws, Omgevingsveiligheid, Risico-inventarisatie en -evaluatie, Veiligheidsbeleid Tagged With: etheenoxide, explosie, fabriek, gaswolk, Moerdijk, Openbaar Ministerie, shell, veiligheid