We doen ons uiterste best werkplekken veilig te maken, maar of die werkplek écht veilig is hangt af van de mensen die er werken. Én of het management dat eveneens uitstraalt door toe te zien op veilig werken en zelf het goede voorbeeld geeft. De veiligheidscultuur als het ware, vaak gevisualiseerd door een ladder (op zich een hulpmiddel vol risico).
Bedrijven spiegelen zich graag aan frontrunners die op de hoogste trede staan. Je werkt hier veilig of je werkt hier niet, dat soort werk. Bedrijven denken ook altijd dat ze veel verder zijn dan ze in werkelijkheid zijn. Ooit hoop ik “Thermometerman” te worden.
Rondje
Ik maak dan een rondje door een fabriek, een verlaadplaats, een werkplaats of een magazijn. Ik praat wat met mensen dwars door de organisatie, ik kijk of de directeur nog de vouwen in zijn werkbroek heeft en ik geef mijn ogen goed de kost. Ik vraag naar incidenten, de onderzoeksrapportages daarvan en de uitvoering van de aanbevelingen. Ik kijk dan vooral ook naar incidenten van pakweg drie tot vijf jaar geleden. Ik kijk of werkinstructies regelmatig opnieuw tegen het licht worden gehouden en of iedereen zich er aan houdt, en zo nee, waarom niet.
Beeld
Binnen een halve dag heb ik een goed beeld van de veiligheid binnen het bedrijf en neem maar van mij aan, ik weet nu al: er is genoeg te verbeteren. Medewerkers zullen het herkennen en beamen en diegenen die het allemaal onzin vinden wat ik roep kunnen beter vertrekken want anders eindigen ze in de ongevallenstatistiek. Louis van Gaal zou roepen: ‘Ben ik nou zo slim? Of zijn jullie zo dom?’.
Rekening
Aan het eind van de dag presenteer ik een dikke rekening én een toezegging dat ik over een half jaar terugkom, gratis. Ben ik als Thermometerman uniek? Een superheld? Zijn jullie nou helemaal besodemieterd? Helemaal niet, eerder het tegendeel. Alleen…. vreemde ogen dwingen, en het kunnen dan beter de ogen van een zelf ingehuurde adviseur zijn, dan de ogen van een zichzelfuitnodigende inspectiedienst.
Ooit hoop ik “Thermometerman” te worden. Ik maak dan een rondje door een fabriek, een verlaadplaats, een werkplaats of een magazijn. Ik praat wat met mensen dwars door de organisatie, ik kijk of de directeur nog de vouwen in zijn werkbroek heeft en ik geef mijn ogen goed de kost.
Veiligheidsinstelling
Ik geloof niet zo in dé veiligheidscultuur van een bedrijf. Het is de veiligheidsinstelling van de medewerkers persoonlijk, de bereidheid elkaar er op aan te spreken en de wil om er van te leren. Het is het cement voor een doorleefde instelling op veiligheidsgebied, wat je dan de veiligheidscultuur van het bedrijf mag noemen. Maar zodra een paar frontrunners wegvallen is je cultuur ernstig in gevaar. Koester de mensen die kritisch durven te zijn, dat kan een hoop ellende schelen. Jullie krijgen van mij, gratis, een paar dingen om mee te nemen. Denk er maar eens over na en schroom niet het te bespreken in jullie omgeving.
Medewerkers
Medewerkers, werken jullie conform procedure/instructie of gebruiken jullie snellere en slimmere methodes? Hebben jullie dat kenbaar gemaakt? Schrijven jullie zelf (mee aan) procedures/instructies? Spreken jullie mekaar aan als je iets ziet wat eigenlijk niet kan, of kijk je de andere kant op?
Techneuten
Techneuten, worden risico’s afdoende beheerst? Hebben jullie management of chance (veranderingen in procesvoering, zowel harde (aanpassingen in installatie of wijzigingen in toegepaste stoffen) als zachte (procedures) zodanig in beeld dat je de consequenties voor je RI&E (risico-inventarisatie en -evaluatie) en PHR (process hazard review) daarin meeneemt?
Blijven we bij PHR: laden en lossen tanks – nemen jullie de risico’s van aangekoppelde transporteenheden mee? Bij het vullen van tanks: welke druk kan de tank hebben; zitten er veiligheden op de tank, wanneer blazen deze af, wat is de capaciteit? Bij het lossen van tanks: kan er onderdruk ontstaan? Hoeveel onderdruk kan de tank hebben, zijn er voorzieningen die dit voorkomen, wat is de capaciteit? Kan er een explosieve atmosfeer in de tank ontstaan?
Heeft de contracterende afdeling (of de klant/leverancier) met de vervoerders goed afgestemd wat er van de chauffeur verwacht wordt? Heeft hij/zij een rol bij de verlading? Zo ja, is dat contractueel goed vastgelegd en heeft de chauffeur instructie/opleiding gehad?
Managers
Managers, hoe aantoonbaar belangrijk vinden jullie veiligheid? Zetten jullie het in het personeelsmededelingenblad, hangt het op het prikbord in de hal en in de kantine? Noemen jullie het in de nieuwjaarsrede? Gaan jullie ter plekke kijken als er een incident geweest is? Stel, jullie doen dat allemaal. Zou dat afdoende zijn? Wat denken jullie zelf? En wat vindt de bezetting er van? Geven ze hun eerlijke mening? En hoeveel vouwen zitten er nog in je broek?
Over de auteur: Henk Bril is Ambassadeur Distributie Veiligheid voor het chemiecluster Chemelot, werkzaam bij SABIC en schrijft ieder nummer voor Safety! magazine de column Veiligheidsbril. Thermometerman is gepubliceerd in Safety! editie 1 2019 en op de website Sdu HSE
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.