De nadruk op vervroegd pensioen voor werknemers in zware beroepen pakt de kern van het probleem niet aan, betoogt Peter Booster in dit blog. Hij pleit voor een focus op preventie van zowel fysieke als mentale belasting op de werkvloer, in plaats van eerdere uittreding.
Acties en stakingen
Vakbonden FNV, CNV en VCP bereiden acties en stakingen voor, nadat de Staat niet is ingegaan op een door hen gesteld ultimatum. Daarmee wilden de bonden de overheid dwingen om tot een permanente regeling te komen voor mensen met zware beroepen die eerder met pensioen willen.
Nu wordt door bonden hard ingezet op eerder stoppen. Dat klinkt sympathiek, maar is het dat wel? Wat doen we aan de voorkant om al die ‘zware’ arbeid minder zwaar te maken?
Laat ik voorop stellen dat ik het mensen meer dan gun wanneer ze eerder willen stoppen. Maar als dat noodgedwongen is omdat het werk wat men doet niet vol te houden is, dan moeten we vooral dáár aan werken.
Wat zijn zware beroepen?
De definitie van zware beroepen is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vastgelegd. Die definitie luidt: zware beroepen zijn beroepen die zorgen voor onomkeerbare FYSIEKE slijtage, als de werknemer het werk langer dan 30 jaar uitvoert. Er wordt in deze definitie niet gesproken over MENTAAL zware beroepen. De definitie beperkt zich tot fysiek zwaar werk. Een mentaal zwaar beroep wordt hierdoor ondergeschikt gemaakt en deze werknemers worden daar de dupe van. En dat is bijzonder omdat meer dan 60 procent van de werknemers die langdurig ziek zijn is gekoppeld aan psychologische arbeidsbelasting (PSA).
Denk bijvoorbeeld aan de beroepsgroepen, die dagelijks in het speelveld zitten tussen werkgever en werknemer waar het om de arbeidsomstandigheden gaat en constant geconfronteerd worden met dilemma’s op arbeidsgebied. Ik doel vooral op de beroepsgroepen die blootgesteld worden aan de toenemende agressie in de openbare ruimte. Niet voor niets heeft het openbaar vervoerbedrijf van Rotterdam, RET, daarover aan de bel getrokken. Het aantal uitvallers door mentale problemen in deze beroepsgroepen stijgt nog steeds zorgelijk. Dat blijkt ook uit de gesprekken die ik daarover zelf voer. Dus zware beroepen zijn niet alleen de beroepen met zware arbeid waar de schade vooral fysiek gerelateerd is.
Hoe vergelijk je?
Maar is het überhaupt mogelijk om te bepalen welke beroepen als ‘zwaar’ zijn te benoemen en welke niet. Hoe vergelijk je bijvoorbeeld het werk van een verpleegkundige, een conducteur, een buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA), een stratenmaker, een docent en een vrachtwagenchauffeur met elkaar? Maar ook de leidinggevende die verantwoordelijk is voor de voortgang van de productie en tegelijkertijd de veiligheid in de gaten moet houden. Wie het weet mag zijn hand opsteken.
In Nederland bestaat er, in tegenstelling tot veel andere landen, geen officiële lijst met zware beroepen. Werkgevers moeten zelf afspraken maken in de cao welke functies in het bedrijf daarvoor in aanmerking komen om eerder te kunnen stoppen met werken. Die afspraken in de cao wordt de zwaarwerkregeling genoemd en valt onder de Regeling vervroegde uittreding (RVU).
Breng alle risico’s in kaart
Wanneer je de mentale belasting niet serieus neemt dan ontstaat er verwarring omdat 100 mensen 100 meningen hebben. We creëren hierdoor wederom een ongrijpbare situatie en de overheid zegt eigenlijk beste bedrijven onderhandel het maar uit met de bonden. Dat gaat nog wat worden!
Ik pleit voor veel meer focus op krachtige maatregelen aan de voorkant. De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) (artikel 5 Arbowetgeving) is een belangrijk instrument en hulpmiddel om ALLE arbeid qua belasting, dus fysiek én psychologisch (PSA) qua risico’s in kaart te brengen en daarop de juiste verbeteracties te initiëren.
Over de auteur
Peter Booster BA MA CERT is senior adviseur Arbeidsveiligheid en Preventiemedewerker NS Groep, bestuurslid ledenraad NVVK, arbodeskundige (BA), veiligheidskundige (MoSHE), arbeid & organisatie deskundige, docent en examinator HVK.
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.