Wellicht is het enkele vakdeskundigen in het coronageweld ontgaan dat eerder dit jaar de jaarlijkse Monitor Arbeidsongevallen van de Inspectie SZW verscheen. Jammer, zeker nu de daar gepubliceerde cijfers nog steeds geen aanleiding geven tot optimisme. Zo is het aantal meldingen van ernstige arbeidsongevallen in Nederland de afgelopen vijf jaar flink gestegen. In 2019 waren dat er 4.474 en dat was 4 procent meer dan in 2018 en ruim 22 procent (!) meer dan in 2015, dat werd afgesloten met 3.651 meldingen van ernstige ongevallen. Daarmee is in vier jaar dit soort meldingen met bijna een kwart gestegen. En elke melding vertegenwoordigt ook een – ernstig – ongeval. Het aantal geregistreerde arbeidsongevallen met dodelijke afloop in 2019 was vergeleken met 2018 iets gedaald van 71 naar 69. Dat is geen significante vermindering en nog steeds een onaanvaardbaar aantal.
Gemiddeld vielen er in 2019 over alle sectoren 24 slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen per 100.000 banen. Afgezet naar werknemersaantallen vielen de meeste in de sector bouw, met 116 per 100.000 banen, gevolgd door de sector afvalbeheer met gemiddeld 105 slachtoffers per 100.000 banen. De top 5-risicosectoren is de afgelopen jaren ongewijzigd gebleven. Daar staan de sectoren bouw, afvalbeheer, landbouw/bosbouw en visserij, industrie en vervoer en opslag steevast in de top 5. Een overigens zeer twijfelachtige eer! Ook in absolute zin scoort de bouw het hoogst: in 2019 overleden 18 personen als gevolg van een ongeval op het werk. In de sector vervoer en opslag ging het om 10 personen, gevolgd door de industrie (9), landbouw/bosbouw en visserij (8) en de handel (7).
Over de laatste vijf jaar gerekend vielen de meeste slachtoffers bij de kleine bedrijven (< 10 werknemers), namelijk 67 per 100.000 werknemers. Bij de middelgrote bedrijven (10 tot 100 werknemers) en grote bedrijven (> 100) gaat het om respectievelijk 45 en 10 personen per 100.000 werknemers. Twee op de drie slachtoffers was in vaste of tijdelijke dienst, bijna één op de vijf was uitzendkracht en 3 procent van de slachtoffers werkte als zelfstandige onder gezag. Ook opvallend is dat een grotere kans op een ongeval bestaat bij jongeren (van 15 t/m 24) en oudere werknemers (vanaf 55 jaar). De kans op een ernstig arbeidsongeval voor mannen is bijna 8 keer groter dan voor vrouwen en niet-Nederlandse werknemers hebben een relatief hoge kans om slachtoffer te worden van een arbeidsongeval.
De toename is deels te verklaren door de hoogconjuctuur en groeiende werkgelegenheid waardoor meer mensen werken, met een verhoogd risico om slachtoffer te worden van een arbeidsongeval. Het coronavirus had nog niet toegeslagen! Uit de monitor blijkt ook, dat de oorzaken van ongevallen de laatste jaren geen verandering te zien geven. In de top vijf van oorzaken zien we: (1) ondeugdelijkheid arbeidsmiddelen en ongewilde gebeurtenissen, (2) onjuiste montage, demontage, onderhoud, reparatie en reiniging van arbeidsmiddelen, (3) onvoldoende voorkómen van valgevaar, (4) onvoldoende veiligheidsvoorzieningen i.v.m. bewegende delen van arbeidsmiddelen en (5) het voorkómen van gevaar door bewegende voorwerpen.
Het niet melden van een ongeval bij de Inspectie SZW staat in de monitor op plaats 2. Omdat dit geen oorzaak is, maar een (wettelijke) verplichting heb ik die uit de opsomming weggelaten. Dat neemt niet weg, dat het niet-nakomen van deze verplichting tot onaangename financiële gevolgen kan leiden. Volgens art. 9 Arbowet moet een ongeval dat leidt tot ziekenhuisopname of blijvend letsel worden gemeld. Er is geen onderscheid naar lichamelijk of geestelijk letsel. De melding moet door of namens de werkgever worden gedaan. Het mag telefonisch of per mail maar moet zo snel mogelijk nadat men bekend is met de opname. Op het niet onverwijld melden staat een maximale boete van € 50.000*. Het is een boetenormbedrag dat naar omstandigheden gevarieerd kan worden en vaak lager zal uitpakken. Maar je kunt zo’n bedrag toch beter besteden aan verbetering van de arbeidsomstandigheden.
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.