Menselijk gedrag speelt een belangrijke rol in het verspreiden van COVID-19. Gedragsverandering is daarom cruciaal in het voorkomen van de verspreiding van het virus, vooral met de wetenschap dat een vaccin nog niet voorhanden is. Gedragsmaatregelen, waaronder social distancing en isolatie zijn over de hele wereld ingevoerd om de overdracht van het virus te verminderen, met succes, maar ook met een drastische impact op de economie. Omdat dergelijke maatregelen vanuit economisch perspectief niet langer haalbaar zijn, is er dringend behoefte aan andere strategieën die effectief zijn in het bewerkstelligen van gedragsverandering om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan Op basis van recent wetenschappelijk onderzoek, dat onlangs werd gepubliceerd in Nature, het nummer 1 wetenschappelijke tijdschrift ter wereld, worden in dit blog inzichten van eerdere onderzoeken besproken over hoe wetenschappers denken gedragsverandering te kunnen realiseren. Inzichten die u kunt gebruiken om de verspreiding van het virus op de werkvloer te voorkomen.
Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen en hiermee wellicht een tweede golf, is het van belang dat ons gedrag verandert. Nog steeds dienen we gepaste afstand van elkaar te houden, wordt het dragen van mondkapjes gezien als een van de manieren waarop verspreiding kan worden geminimaliseerd en is het ook nog niet wenselijk om met teveel mensen bijeen te komen. We weten het allemaal en er is ook niemand die terugverlangt naar de dagen waar we opgesloten zaten in ons huis, waarom houden we ons dan niet altijd aan de tips, trucs en verplichtingen waarmee we hoogstwaarschijnlijk kunnen voorkomen dat het virus zich verder verspreidt. In dit blog wordt een wetenschappelijke studie besproken die zich richtte op psychologische factoren die onderliggende zijn aan het wel/niet conformeren aan maatregelen om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Deze inzichten kunt u ook gebruiken om ervoor te zorgen dat uw medewerkers zich conformeren aan coronamaatregelen zowel op de werkvloer als daarbuiten.
Persoonlijk beschermend gedrag
Quarantaine en social distancing zijn inmiddels bewezen middelen in het onder de duim houden van een pandemie. Helaas gaan beide middelen gepaard met enorme kosten voor mens en samenleving. Daarom is het van belang dat gedragsverandering wordt bewerkstelligd in de context van zogeheten persoonlijk beschermend gedrag (individueel gedrag gericht op het beschermen van zichzelf en anderen). Denk hierbij aan gedragingen zoals: regelmatig handen wassen en ontsmetten, het dragen van mondkapjes (zie vorig blog over hoe het gebruik van mondkapjes op de werkvloer te stimuleren), de welbekende anderhalve meter afstand en het aanraken van het gezicht. Omdat er helaas nog geen studie beschikbaar is die deze kwesties onderzocht tijdens de huidige pandemie, maakten de onderzoekers gebruik van voorgaande studies waarin onderzocht werd hoe bovengenoemde gedragingen te beïnvloeden.
Handen wassen
Gedragswetenschappers de Kort & Velthuijzen (2009), vonden dat het wassen van de handen gestimuleerd kan worden door gebruik te maken van de zogeheten descriptieve norm (beschrijft wat anderen doen) en de injunctieve norm (beschrijft wat anderen dat we zouden moeten doen). De onderzoekers vonden dat communicatieboodschappen die informatie bevatten met betrekking tot de descriptieve norm (bijvoorbeeld, meer dan 90% van Nederlandse bevolking wast/ontsmet regelmatig de handen) en injunctieve norm (bijvoorbeeld, wist u dat de meerderheid van uw de mensen in uw sociale omgeving verwacht dat u regelmatig uw handen wast/ontsmet), een positief effect hadden op het handwasgedrag van mensen. In beide gevallen vonden de onderzoekers dat mensen niet alleen een sterkere intentie hadden om de handen te wassen maar dit ook echt vaker deden. De boodschap gebaseerd op de injunctieve norm zorgde voor de meeste gedragsverandering, waarschijnlijk omdat deze boodschapper persoonlijker is dan de boodschap gebaseerd op de descriptieve norm.
Het aanraken van het gezicht
Voorkomen dat mensen het gezicht aanraken is een gedraging die moeilijk te veranderen is, daar het automatisch gedrag betreft. We hebben namelijk niet door dat we ons gezicht maar liefst tientallen keren per minuut aanraken. Desondanks, zijn er in de gedragswetenschappen aanwijzingen te vinden over hoe we kunnen voorkomen dat mensen ten tijde van deze pandemie veelvuldig hun gezicht aanraken. In een studie naar een psychologische oplossing voor chronische jeuk als gevolg van eczeem, vonden onderzoekers dat Schut & Gieler (2017) dat zogeheten ‘habit reversal training’ uitermate effectief bleek in het terugdringen van ‘krabben’. Door middel van deze training werd participanten geleerd om de gewoonte om te krabben bij jeuk te vervangen door ander gedrag. Zodra de neiging om de krabben ontstond, werd participanten geleerd om hun handen over de bovenbenen te bewegen, om gedurende 30 seconden een vuist te maken of een om gedurende 30 seconden een voorwerp vast te houden. In alle drie de gevallen, vond men dat participanten beduidend minder krabden bij jeuk dan participanten die deze training niet ontvingen.
Anderhalve meter afstand
Een recente studie waarin werd onderzocht hoe het ‘physical distancing’, ofwel de bekende anderhalve meter afstand, te stimuleren vond dat het creëren van empathie een effectieve strategie is. Onderzoekers Nockur & Petersen (2020), verrichten een sociaal experiment waarin deelnemers werden blootgesteld aan een informatieve boodschap of een empathische boodschap of een geen boodschap (de controle groep). Na afloop van het experiment werd geanalyseerd welke groep deelnemers de sterkste intentie had om afstand te bewaren. Deelnemers die de informatieve boodschap te zien kregen, lazen een informatieve tekst van een overheidsinstelling over het coronavirus en hoe het virus zich verspreid en dat het bewaren van afstand kan bijdragen aan verdere verspreiding. Deelnemers die de empathische boodschap voorgeschoteld kregen, lazen een tekst over een vrouw met een zeldzame ziekte die geïnfecteerd was geraakt met het coronavirus en hoe het virus een serieuze impact had op haar gezondheid. Na afloop van de studie bleek dat deelnemers die werden blootgesteld aan de empathische boodschap een aanzienlijk sterkere intentie hadden om zich te conformeren aan de afstandsmaatregelen dan deelnemers die informatieve boodschap te zien kregen en deelnemers die geen boodschap te zien kregen (de controle groep). Uit de studie blijkt dat educatie alleen niet leidt tot gedragsverandering. Gedrag is ook gebaseerd op emotie. Om gedragsverandering te bewerkstelligen is het belangrijk dat mensen niet alleen van de nodige kennis worden voorzien, ook is het belangrijk dat de communicatieboodschap of verzender een ‘gevoelige snaar’ weet te raken.
Dr. Elroy Boers is als onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Montreal (voorheen Universiteit van Amsterdam). Zijn onderzoek richt zich op het mentaal welzijn van mensen in de hedendaagse maatschappij. Daarnaast is hij de medegrondlegger van wetenschappelijk adviesbureau Science for Strategy
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.